Πες το σωστά -Tα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε στην καθομιλουμένη

Πες το σωστά -Tα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε στην καθομιλουμένη

Πολλά είναι τα λάθη που παρατηρούνται καθημερινά στην καθομιλουμένη. Από την λανθασμένη χρήση της προστακτικής (ανέλαβε αντί για ανάλαβε, αντέγραψε αντί για αντίγραψε κλπ.) μέχρι τα πιο μικρά λάθη που κάποιος μπορεί να θεωρεί ασήμαντα, η γλώσσα μας «υποφέρει» από ένα ευρύ φάσμα συντακτικών, γραμματικών και -όταν αυτά αποτυπώνονται στο χαρτί- ορθογραφικών λαθών.

Η άκριτη και αλόγιστη χρήση των λάθος λέξεων όμως έχει πολύ πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις απ' ό,τι πιστεύουμε, αφού σταδιακά η σωστή διατύπωσή τους παύει να υφίσταται, με τη λανθασμένη να εδραιώνεται και να μονιμοποιείται. Γνωρίζατε όμως πως πολλές φορές ένα μικρό λάθος σε μία λέξη μπορεί να διαστρεβλώσει και να αλλοιώσει το νόημα μίας ολόκληρης πρότασης; Μήπως όλοι θα έπρεπε να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε;

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τα συνηθέστερα λάθη που ακούγονται στις καθημερινές συζητήσεις, ώστε την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε τις συγκεκριμένες λέξεις να τα αποφύγετε:

A. Συνηθισμένα λάθη στη φωνητική απόδοση ουσιαστικών

αγορανομία και όχι αγορονομία + αγοραφοβίααγοραπωλησία και όχι αγοροπωλησίααεριωθούμενο και όχι αερωθούμενοαθλητίατρος και όχι αθλίατροςακατονόμαστος και όχι ακατανόμαστοςαμάλγαμα και όχι αμάγαλμαάναρθρος και όχι άναρθοςανδριάντας και όχι αδριάνταςανενημέρωτος κι όχι ανημέρωτοςανεξεταστέος και όχι αναξεταστέοςαπογοήτευση και όχι απαγοήτευσηαποδιοπομπαίος και όχι αποδιοπομπιαίος

απαθανατίζω και όχι αποθανατίζω
το απολωλός και όχι το απολωλόνάρδευση και όχι άρδρευσηαρεοπαγίτης και όχι αεροπαγίτηςαρχαιρεσίες και όχι αρχιερεσίεςαφλογιστία και όχι αφλογισίααυτοκινητικό δυστύχημα και όχι αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αλλά αυτοκινητιστικοί αγώνες.

γενεαλογικός και όχι γενεολογικόςγενετικό και όχι γεννητικό

δεισιδαιμονία και όχι δεισδαιμονίαδιαπρύσιος και όχι διαπύρσιοςδιελκυστίνδα και όχι διελκυνστίδα

εμβάθυνση και όχι εμβάνθυνσηενάλιος και όχι ενιάλιοςεπίμονος και ποτέ επίμων (αλλά πείσμων)ευρεία χρήση και όχι ευρέα χρήση

επιτίθεμαι / επιτίθενται και όχι επιτίθομαι / επιτίθονται

ινστιτούτο και όχι ινσντιντούτο

Καραϊβική και όχι Καραβαϊκήκαταχώριση (σε φακέλους) και όχι καταχώρησηκοινοτοπία, κοινότοπος και όχι κοινοτυπία, κοινότυποςκομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο

λιποβαρής και όχι ελλιποβαρής

μεγέθυνση, μεγεθυσμένος αλλά και μεγεθυμένος και όχι μεγένθυνση, μεγενθυμένοςμεσοτοιχία και όχι μισοτοιχία

Νηρηίδες και όχι Νηιρίδες

Οκτώβριος και όχι Οκτώμβριοςορεσίβιος και όχι ορεισίβιος

παρονομαστής και όχι παρανομαστήςπαλιρροϊκός και όχι παλοιρριακόςπελιδνός και όχι πλεδινός ή πελινδόςπεριβαλλοντολόγος και όχι περιβαλλοντόγος
η περίπολος και όχι το περίπολοπετρελαϊκός και όχι πετραλαιικός ή πετραλαϊκόςπετρελαιοειδή και όχι πετραλαοειδήπηχυαίος και όχι πηχαίοςπνευμονολόγος και όχι πνευμονιολόγοςπολιομυελίτιδα και όχι πολιμελίτιδαπρογεννητικός και όχι προγενετικόςπροπετής και όχι προπέτης
η προβλήτα και όχι (το αρχ.) ο προβλήτας

συμπαρομαρτούντα και όχι συμπαρομαρτυρούντασυνονθύλευμα και όχι συνοθύλευμασυνδαιτυμόνας και όχι συνεδαιτημόνας
ο σωλήνας και όχι η σωλήνα

υπερωκεάνιο και όχι υπερωκειάνιουποβολιμαίος και όχι υποβολιμιαίοςυποθηκοφυλακείο κι όχι υποθηκοφυλάκιο

χλοοτάπητας και όχι χλωροτάπητας κλπχρειώδη (τα) και όχι τα χρεώδηχρυσοποίκιλτος και όχι χρυσοποικίλητος

η ψήφος και όχι ο ψήφος

—-

 B. Συνηθισμένα λάθη στη φωνητική απόδοση ή στη γραμματική ρημάτων

ανεξαρτητοποιούμαι και όχι ανεξαρτοποιούμαιαντεπεξέρχομαι και όχι ανταπεξέρχομαιαντικαθίστανται και όχι αντικαθιστώνται
έχω απαυδήσει και όχι έχω απηυδήσει, αλλά: απηυδισμένοςαπογοητεύω και όχι απαγοητεύω

αποκαθίστανται και όχι αποκαθιστώνταιαποκτώνται και όχι αποκτούνταιαπεμπολώ και όχι απεμπολίζωαπαθανατίζω και όχι: αποθανατίζωαπαντά (π.χ. σε κείμενο) και όχι απαντάται

απολαύει της εμπιστοσύνης και όχι απολαμβάνειαποτάθηκα, θα αποταθώ και όχι αποτάνθηκα, θα αποτανθώαποτίνω (φόρο τιμής) και όχι αποτίω.ασχολούμαστε, ασχολούμασταν και όχι: ασχολιόμαστεαποσιωπώμενος και όχι αποσιωπούμενος

αποκατεστάθη και όχι απεκατεστάθη

διαλευκαίνω και όχι διαλευκάνω (αλλά θα διαλευκάνω)διανοήθηκαν η διενοήθησαν και όχι διανοήθησανδιατίθενται και όχι διατίθονταιδιηθώ και όχι διηθίζω

εισέπραξα και όχι είσπραξαεκτίνω ποινή και όχι εκτίωελλοχεύω και όχι ελογχεύωεξεπλάγην και όχι εκπλάγηκαεξέφρασα και όχι έκφρασα

εξοκέλλω και όχι εξοκείλλω
θα επιστήσω και όχι θα εφιστήσωεπλήγη (προτιμότερο από το: πλήχτηκε)

καταπατούνται και όχι καταπατώνταικαταχωρίζω (σε φακέλους), καταχώρισα και όχι καταχωρώ, καταχώρησα

κατονομάζω και όχι κατανομάζω

μεγεθύνω και όχι μεγενθύνω

παρεισφρέω, παρεισέφρησα και όχι παρεισφρύω, παρεισέφρυσαπαρεξηγώ και όχι παραξηγώπεριθάλπω και όχι περιθάλπτω

προοιωνίζομαι (π.χ. …την καταστροφή) και όχι προιωνίζω

συνέθεσα και όχι σύνθεσασυνελήφθη και όχι συλλήφθηκεστενοχωρώ και όχι στεναχωρώ

τέξεται και όχι τεύξεται

τίθενται και όχι τίθονται

υποθάλπω και όχι υποθάλπτω

χαράχτηκε και όχι χαράκτηκε (αλλά, χαρακτήρας)

—-

Γ. Συνηθισμένα λάθη που είναι τόσο διαδεδομένα, τα έχουμε πια συνηθίσει και κατάντησαν να θεωρούνται σωστά

Κοινοτυπία. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το σωστό είναι κοινοτοπία. Το "κοινοτυπία" είναι όμως πιο ωραία λέξη και χρησιμοποιείται περισσότερο.

Καταχωρώ-καταχώρηση. Το σωστό είναι καταχωρίζω-καταχώριση. Παρ' όλα αυτά η εσφαλμένη εκδοχή είναι πολύ πιο διαδεδομένη.

Αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Το σωστό είναι αυτοκινητικό δυστύχημα αλλά το "αυτοκινητιστικό δυστύχημα" είναι πολύ συνηθισμένο και δεν ενοχλεί.

Κάθησα–καθήστε. Όλες οι πηγές συμφωνούν ότι το σωστό είναι κάθισα-καθίστε, κάτι που φαίνεται όμως να είναι αποτέλεσμα κοινής συμφωνίας παρά επιστημονικής εξήγησης, δεδομένου ότι το "κάθισα" προέρχεται από το "καθίζω".

Νεώτερος. Το σωστό είναι νεότερος, μιάς και όλα τα παραθετικά επιθέτων στη δημοτική (που δεν προέρχονται από "άνω" ή "κάτω") έχουν κατάληξη μόνο σε -ότερος, -ότατος. Η συγκεκριμένη λέξη όμως αντιστέκεται σθεναρά.

Φρέσκιες, γλυκιές. Το σωστό είναι φρέσκες, γλυκές αλλά η διαφορά είναι δυσδιάκριτη φωνητικά και τείνει να γίνει και ορθογραφικά.

Ο πάτερ. Το "πάτερ", ως γνωστόν, είναι η κλητική του "πατήρ", αλλά η χρήση του σε άλλες πτώσεις πλην της κλητικής (όπως: "ήρθε ο πάτερ Βασίλειος", "είδαμε τον πάτερ Αθανάσιο") δεν είναι λανθασμένη! Η περίπτωση αυτή διαφέρει από τις υπόλοιπες αυτής της ομάδας ως προς το γεγονός ότι επισήμως δεν πρόκειται για λάθος. Απλώς φαίνεται λάθος. Το "πάτερ" είναι πλέον πλήρως αποδεκτό προτακτικό (όπως το "κυρ"). Το "ο πάτερ Δημήτριος" (όπως το: "ο κυρ Δημήτρης") δεν είναι λάθος. Το λάθος είναι να υποδεικνύεται ως λάθος.

_______________________

Πηγή: gnomikologikon.gr


by Αντικλείδι , http://antikleidi.com/

from The Secret Real Truth https://ift.tt/2HTS66Z
via IFTTT