Η αρχιτεκτονική των Μνημονίων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, ήταν λάθος από την αρχή – δεν βασίστηκε στην καινοτομία. Καινοτομία σημαίνει μεταρρυθμίσεις βάθους και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Το «σουηδικό κλειδί» της καινοτομίας απουσιάζει από την εργαλειοθήκη της Τρόικας.
Σύμφωνα με τον Michael Barber –διετέλεσε επικεφαλής της Μεταρρύθμισης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και σε άλλες χώρες– εθνικές οικονομίες με χαμηλές επιδόσεις σε κρίσιμους δείκτες όπως είναι η καινοτομία και η αποδοτικότητα (efficiencies) είναι ευάλωτες στις επιπτώσεις μιας νέας ύφεσης.
Νέες γνώσεις, νέες επινοήσεις και νέοι τρόποι να κάνουμε διαφορετικά πράγματα είναι τα βασικά μέσα για την πρόοδο. Οι καινοτομίες χρειάζονται επιχειρηματίες για να βρουν επικερδείς τρόπους να μετατρέψουν την επιστήμη και τη μηχανική σε νέα προϊόντα και νέες υπηρεσίες. Αυτό είναι δύσκολο χωρίς τους σωστούς θεσμούς. Οι δημιουργοί καινοτομιών πρέπει να είναι απαλλαγμένοι από τον κίνδυνο της αλλοτρίωσης, χρειάζονται λειτουργικά δικαστήρια για να επιλύουν τις διαφορές και να προστατεύουν τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές δεν πρέπει να είναι πολύ υψηλοί.
Η καινοτομία αναγνωρίζεται ως πηγή δημιουργίας συγκριτικού πλεονεκτήματος, ανοίγει νέες αγορές, καθοδηγεί την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση, υποκινεί τους εργαζόμενους και αιχμαλωτίζει την προσοχή των πελατών.
Ο δυναμισμός μιας οικονομίας είναι ο συνδυασμός των εδραιωμένων δυνάμεων και δυνατοτήτων πίσω από την καινοτομία: η δύναμη που υποκινεί την αλλαγή, το ταλέντο για την υλοποίησή της και η δεκτικότητα σε νέα πράγματα, καθώς και οι διευκολυντικοί θεσμοί που τα καθιστούν δυνατά. Ένας ευρύς δυναμισμός είναι η κύρια πηγή καινοτομικής δραστηριότητας και των θέσεων εργασίας που σχετίζονται με αυτήν, και αυτή η δραστηριότητα –η έκτασή της, οι γνώσεις της και η τύχη της– είναι η κύρια πηγή αύξησης της παραγωγικότητας και του εισοδήματος.
Αποκτώντας ένα υπόβαθρο σε ζητήματα καινοτομίας, οι νομοθέτες και οι ρυθμιστικοί φορείς θα έχουν το δυναμισμό στο μυαλό τους και θα μπορούν να αναρωτηθούν σχετικά με κάθε νομοσχέδιο και κάθε ρυθμιστική οδηγία: τι αντίκτυπο θα έχει στο δυναμισμό της οικονομίας της χώρας; Ένα υπόβαθρο στην καινοτομία θα συνεισέφερε στη βελτιωμένη διαχείριση της οικονομίας.
Με στόχο την ενίσχυση της δυνατότητας καινοτομίας της Ελλάδας και της Κύπρου έχω αναπτύξει ένα νέο Μοντέλο Καινοτομίας το οποίο εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς –Δημόσια Διοίκηση, Επιχειρήσεις, Επιστημονική Έρευνα– και σε όλες τις κλίμακες. Το σύγχρονο αυτό εργαλείο βοηθά τους Οργανισμούς να παράγουν περισσότερες και καλύτερες καινοτομίες.
Στο κατώφλι της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, η σύζευξη της Επιστήμης με την Τέχνη και των Ψηφιακών Τεχνολογιών με τις Ανθρωπιστικές Σπουδές, θα πυροδοτήσει την έκρηξη της καινοτομίας και την έναρξη της Τρίτης Αναγέννησης. Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, οι Αλγόριθμοι και η Τεχνητή Νοημοσύνη επεκτείνουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα και ενισχύουν την ικανότητα για καινοτομία.
Η πρώτη έκρηξη δημιουργικότητας σημειώθηκε στην Αθήνα με το Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη από τα μέσα του πέμπτου αιώνα μέχρι τα τέλη του τέταρτου αιώνα π.Χ. Η δεύτερη Εποχή της Διαφώτισης άνθισε στη Βόρεια Ευρώπη με τους Descartes, Hobbes, Spinoza, Locke, Leibnitz, Hume, Rousseau και Voltaire από τη δεκαετία του 1630 μέχρι τα τέλη του δεκάτου ογδόου αιώνα μ.Χ.
Όπως αναφέρει η Cathy O' Neil στο βιβλίο της «Weapons of Math Destruction» η πρόκληση για τους επιστήμονες δεδομένων είναι να κατανοήσουν τα οικοσυστήματα και τις μεταβαλλόμενες δυναμικές, να εντοπίσουν τα προβλήματα αλλά και να παρουσιάσουν πιθανές λύσεις. Τα Μεγάλα Δεδομένα και οι αλγόριθμοι πρέπει να συνδυάζονται με το κοινωνικό πλαίσιο, την κουλτούρα, το νόημα και τη σημασία.
Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση συνοψίζεται στο «συγκερασμό του ψηφιακού με το φυσικό και το βιολογικό κόσμο» και ορίζεται από τη συνεχή συνδεσιμότητα και επιταχυνόμενη αλλαγή με οριζόντια εξάπλωση και κατανομή της σε όλα τα επίπεδα.
Με μια πρώτη σκέψη η επιστήμη και η τέχνη φαντάζουν σαν δυο κόσμοι ασύμπτωτοι, καθώς συνδέουμε την μεν επιστήμη με την λογική, την αντικειμενικότητα και την αυστηρότητα, την δε τέχνη με τη φαντασία, την υποκειμενικότητα και την ελευθερία. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν διασυνδέσεις και αλληλεπιδράσεις τις οποίες συναντάμε από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο οποίος ήταν εξαίρετος επιστήμονας αλλά και καλλιτέχνης. Ακόμα, ας μην ξεχνάμε και τον Πυθαγόρα που συνέδεσε άρρηκτα τα μαθηματικά με την μουσική. Σε αυτήν την σύνδεση έχει αναφερθεί και ο διάσημος συγγραφέας, Arthur I. Miller: «Οι επιστήμονες και οι καλλιτέχνες είναι εξίσου δημιουργικοί. Προσπαθούν να κάνουν ορατό το αόρατο, κοιτάζουν πέρα από παγιωμένες αντιλήψεις και αναζητούν ενδιαφέροντες τρόπους για να αναπαραστήσουν τη φύση».
Ο οικονομολόγος και δημογράφος Τζούλιαν Σάιμον, στο έργο του Ο σημαντικότερος πόρος υποστήριξε ότι η πραγματική πηγή της ευημερίας δεν είναι ούτε η γη ούτε η φυσικοί πόροι, που θα μπορούσαν μια μέρα να εξαντληθούν, αλλά οι άνθρωποι. Ένας δημιουργικός νους και οι νέες ιδέες είναι καλές όχι μόνο για τους κατόχους τους, αλλά και για την όλη ανθρωπότητα. Φυσικά δεν θα γίνουμε όλοι Αϊνστάιν ή Έντισον ούτε η κάθε νέα ιδέα είναι χρήσιμη για τους πάντες. Όμως επειδή οι άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους τις ιδέες, δεν χρειάζεται να είναι οι πάντες ιδιοφυείς, και κάθε ιδέα που μπορεί να εφαρμοστεί αλλού είναι επωφελής για όλους όσοι τις χρησιμοποιούν και όχι μόνο για εκείνον που την επινόησε.
Η βασική επιστήμη, όπως οι ανακαλύψεις νέων κατηγοριών φαρμάκων, εμβολίων ή των μηχανισμών των ασθενειών, προέρχονται σχεδόν πάντα από τις πλούσιες χώρες αλλά συνεπάγεται επίσης όφελος για τις φτωχές χώρες. Το ίδιο συνέβη με επινοήσεις όπως τα κινητά τηλέφωνα ή το διαδίκτυο.
Η άποψη ότι ο κόσμος γίνεται καλύτερος αν κάποιοι άνθρωποι αποκτήσουν πολύ περισσότερα χρήματα και οι περισσότεροι άνθρωποι αποκτήσουν ελάχιστα ή καθόλου επιπλέον χρήματα, υπονομεύεται πλήρως εάν η ευημερία ορίζεται πολύ στενά. Η άποψη ότι εφόσον κανείς δεν ζημιώνεται, είναι καλύτερα έστω και αν λίγοι άνθρωποι αποκτούν περισσότερα χρήματα αποκαλείται «κριτήριο του Παρέτο». Εάν όσοι πλουτίζουν έχουν ευνοϊκή πολιτική μεταχείριση, καλύτερη πρόσβαση και περισσότερες ευκαιρίες και σε άλλες πλευρές της ευημερίας –υγεία, παιδεία, απασχόληση, ικανότητα συμμετοχής στην κοινωνία– οι υπόλοιποι ζουν λιγότερο καλά. Δεν μπορούμε να κρίνουμε την ευημερία με βάση τον μέσο όρο χωρίς να εξετάζουμε την ανισότητα και δεν μπορούμε να κρίνουμε την ευημερία χωρίς να εξετάζουμε το σύνολο των συστατικών της.
Ο σχεδιασμός της οικονομίας πρέπει να είναι κατανεμητικός και αναγεννητικός. Χρειάζονται καινοτόμες πολιτικές που να διαχέουν τα οφέλη της ανάπτυξης σε όλους τους πολίτες, να ανοίγουν νέες ευκαιρίες για περισσότερο κόσμο και να δημιουργούν αξία για την κοινωνία.
Στο νέο του βιβλίο Skin in the Game – Hidden Asymmetries in Daily Life, ο κορυφαίος παγκοσμίως ειδικός στο Risk Management Nassim Taleb θεωρεί ότι σε πολλές περιπτώσεις τα ρίσκα, οι συνέπειες και οι ζημιές δεν κατανέμονται δίκαια. Απαιτείται λογοδοσία και ανάληψη ευθυνών.
Η τάση απ' τη μια να «ιδιωτικοποιούνται» τα κέρδη βραχυπρόθεσμα και απ' την άλλη να «κοινωνικοποιούνται» οι ζημιές όταν τα εύθραυστα συστήματα –χαρακτηρίζονται από πολυπλοκότητα, αβεβαιότητα, αρνητικές ασυμμετρίες και καταστροφικά ρίσκα– καταρρέουν και η διεύρυνση των ανισοτήτων αποτελούν δύο από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην καινοτομία και τη δίκαιη ανάπτυξη.
Η Καθηγήτρια στα Οικονομικά της Καινοτομίας και της Δημόσιας Αξίας στο University College London Mariana Mazzucato, στο βιβλίο της Entrepreneurship State σημειώνει ότι «Είναι ο ρυθμός και η κατεύθυνση της καινοτομίας που ενισχύουν την ικανότητα των οικονομιών να αναπτύσσονται». Χρειάζονται νέα εργαλεία στρατηγικής πρώτον για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος καινοτομίας που να προωθεί τη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και δεύτερο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών καινοτομίας που εφαρμόζονται.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΣΥΚΑΣ
Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας
Freelance writer
analyst.gr
from The Secret Real Truth https://ift.tt/2wmpkXR
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου