Οι ασάφειες του ευρωπαϊκού κανονισμού
Παρά τη δεσμευτική ισχύ του και την αυστηρή διατύπωσή του, ο κανονισμός της EFSA έχει μερικές καίριες ασάφειες, από τις οποίες προκύπτουν διάφορα προβλήματα. «Αυτός ο ισχυρισμός υγείας αποτελεί μια νίκη για το ελαιόλαδο και είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας, σαν τρίτη ελαιοπαραγωγό χώρα που είμαστε, σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά φυσικά και ως πρώτη καταναλώτρια χώρα ελαιολάδου σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Eνωσης, το ότι η EFSA πείστηκε από τις επιστημονικές μελέτες που υποβλήθηκαν ότι πράγματι οι φαινόλες ελαιολάδου συμβάλλουν στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες. Υπάρχουν ωστόσο δύο σημεία τα οποία δεν είναι ακόμη καθορισμένα» λέει στο «Βήμα» η Δέσποινα Τσίπη, διευθύντρια της Α' Χημικής Υπηρεσίας Αθηνών του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΓΧΚ) όπου ανήκει το Εργαστήριο Ελαιολάδου, το οποίο είναι αναγνωρισμένο από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC) και συμμετέχει στον επίσημο έλεγχο του ελαιολάδου. Οπως εξηγεί η χημικός, η οποία είχε σχετική παρουσίαση στο διεθνές συνέδριο σχετικά με τα βιοδραστικά συστατικά του ελαιολάδου που έγινε πρόσφατα στην Ορλεάνη της Γαλλίας, «στο σημείο όπου αναφέρονται η υδροξυτυροσόλη και τα παράγωγά της η λίστα των παραγώγων δεν καθορίζεται επακριβώς, οπότε αυτό δημιουργεί ασάφεια. Επίσης δεν έχει καθοριστεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης η μέθοδος με την οποία πρέπει να μετρώνται αυτές οι ουσίες. Εμείς ως επίσημο εργαστήριο ελέγχου ακολουθούμε τη μέθοδο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου, η οποία βασίζεται σε υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης-HPLC με ανιχνευτή υπεριώδους».
Σύγχυση στην αγορά
Εξαιτίας αυτών των δύο μη επαρκώς καθορισμένων σημείων, στην αγορά επικρατεί μια σχετική σύγχυση. Αφενός κάποιες φαινόλες «βαφτίζονται» παράγωγα της υδροξυτυροσόλης, ενώ άλλες που είναι πράγματι παράγωγα αναφέρονται χωρίς η δράση τους να είναι διαπιστωμένη ή διαφημίζονται για δράσεις που δεν έχουν εγκριθεί. Αφετέρου, καθώς οι παραγωγοί δεν είναι υποχρεωμένοι να αναλύουν τα λάδια τους στο Γενικό Χημείο του Κράτους αλλά μπορούν να το κάνουν ιδιωτικά, τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά έχουν αναλυθεί με διαφορετικές μεθόδους μέτρησης, με αποτέλεσμα οι τιμές να αποκλίνουν θεαματικά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που μας αναφέρει ο καθηγητής Λέανδρος Σκαλτσούνης, διευθυντής του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων της Φαρμακευτικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), ο οποίος στο εργαστήριό του αναλύει για τις μελέτες του ελαιόλαδα από όλη την Ελλάδα εφαρμόζοντας παρόμοια μέθοδο με εκείνη του ΙΟC. Οπως λέει, όταν αναλύεται με τη μέθοδο του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού - NMR - η οποία διαφημίζεται τον τελευταίο καιρό στους ελαιοπαραγωγούς αλλά δεν είναι πιστοποιημένη ούτε έχει εγκριθεί από κάποιον επίσημο φορέα, ένα ελαιόλαδο μπορεί να εμφανίζει περιεκτικότητα ως και 3.000 mg φαινολών ανά κιλό αλλά όταν το ίδιο ελαιόλαδο αναλύεται με τη μέθοδο που προτείνεται από τον IOC (την ΗPLC) «πέφτει» ακόμα και στα 500 mg/kg.
Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι τα ποσοστά φαινολών του δεν είναι ικανοποιητικά: τα νούμερα είναι χαμηλότερα αλλά πολύ ανώτερα των προβλεπόμενων 250 mg/kg. Γεγονός είναι πάντως, και αυτό πρέπει να το λάβουν υπόψη τους οι ελαιοπαραγωγοί, ότι η HPLC, ως προτεινόμενη από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου, είναι η πιο διαδεδομένη και αποδεκτή μέθοδος στο εξωτερικό. Οπότε η προτίμηση στους εντυπωσιακούς αριθμούς άλλων μεθόδων ενδέχεται τελικά να έχει αντίθετο αποτέλεσμα πλήττοντας την αξιοπιστία ενός πραγματικά πλούσιου σε φαινόλες ελαιολάδου στις ξένες αγορές. «Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε αυτό το ζήτημα. Το ελληνικό ελαιόλαδο είναι ένα άριστο προϊόν και δεν χρειάζονται υπερβολές. Μια πολύ καλή ομάδα δεν έχει ανάγκη να καταφεύγει σε εκβιαστικά πέναλτι για να κερδίσει το πρωτάθλημα, γιατί έτσι κινδυνεύει να απαξιωθεί» τονίζει ο καθηγητής.
Πολύτιμη κληρονομιά
Εκτός από αυτόν τον πρόσφατα εγκεκριμένο ισχυρισμό υγείας που αφορά το σύνολο των φαινολών (ο οποίος ήταν ο μόνος που έγινε αποδεκτός από την EFSA από τους επτά προτεινόμενους), το ελαιόλαδο έχει επίσης έναν διατροφικό ισχυρισμό, ότι «αποτελεί πηγή βιταμίνης Ε». «Αυτός είναι ισχυρισμός διατροφής και όχι ισχυρισμός υγείας», διευκρινίζει η κυρία Τσίπη. «Μπορεί κάποιος να αναγράψει στην ετικέτα ελαιολάδου τον ισχυρισμό υγείας για τη βιταμίνη Ε, ότι "η βιταμίνη Ε συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες", αρκεί το ελαιόλαδο να έχει τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 432/2012».
Τέλος, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεσογειακή διατροφή, βάση της οποίας είναι το ελαιόλαδο, πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από την UNESCO «άυλη πολιτιστική κληρονομιά».
Τα λιπαρά που αδυνατίζουν
Το ελαιόλαδο, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης μεσογειακής διατροφής, φαίνεται να οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους από ό,τι μια διατροφή με χαμηλά λιπαρά
Στην εποχή του «light» η λέξη «λιπαρά» για τους περισσότερους τείνει να γίνει συνώνυμο του «απαγορευμένου». Μια μικρή ποσότητα λιπών είναι όμως απαραίτητη για την ισορροπία του οργανισμού και όπως έχει πλέον αποδειχθεί ορισμένα από αυτά είναι περισσότερο ωφέλιμα από άλλα. «Βασιλιάς» σε αυτή την κατηγορία είναι το ελαιόλαδο. Το περασμένο καλοκαίρι μάλιστα μια μεγάλη κλινική μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση «The Lancet» έδειξε ότι στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής η κατανάλωση ελαιολάδου βοηθά στην απώλεια βάρους περισσότερο ακόμη και από τον περιορισμό των λιπαρών. Οι 7.447 εθελοντές που συμμετείχαν σε αυτήν χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες οι οποίες ακολούθησαν αντίστοιχα και χωρίς περιορισμό στην κατανάλωση θερμίδων μεσογειακή διατροφή με 1 λίτρο ελαιόλαδο την εβδομάδα, μεσογειακή διατροφή με 30 γραμμάρια ξηρούς καρπούς την ημέρα και διατροφή με χαμηλά λιπαρά. Υστερα από πέντε χρόνια όλοι οι συμμετέχοντες είχαν χάσει σε κάποιον βαθμό κιλά, όμως η απώλεια βάρους ήταν μεγαλύτερη σε εκείνους που έτρωγαν ελαιόλαδο, με επόμενους εκείνους που έτρωγαν ξηρούς καρπούς και τελευταίους εκείνους που ακολουθούσαν διατροφή με χαμηλά λιπαρά. Συγκεκριμένα η ομάδα του ελαιολάδου έχασε περίπου μισό κιλό περισσότερο από την ομάδα με τα χαμηλά λιπαρά!
Τα καλά του ελαιολάδου δεν περιορίζονται μόνο σε αυτά τα πρόσφατα ευρήματα. «Το ελαιόλαδο αποτελεί την καλύτερη λιπαρή ουσία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε» λέει στο «Βήμα» ο Ηλίας Καστανάς, καθηγητής Εργαστηριακής Ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. «Ο κυριότερος λόγος είναι το γεγονός ότι προέρχεται απευθείας από έκθλιψη ενός φυσικού προϊόντος, δεν υφίσταται καμία χημική τροποποίηση ή επεξεργασία. Με άλλα λόγια, υπερτερεί σε σχέση με τα υπόλοιπα φυτικά έλαια, τα οποία είναι καλύτερα από τα ζωικά επειδή περιέχουν διπλούς δεσμούς μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Τα λιπαρά οξέα, το ελαϊκό οξύ και τα τριγλυκερίδια που περιέχει το ελαιόλαδο παρέχουν φυσική προστασία στον οργανισμό». Η προστασία αυτή ενεργεί πολύ «βαθιά», στα ίδια τα κύτταρά μας. «Ουσιαστικά τα συστατικά αυτά μπαίνουν στις κυτταρικές μεμβράνες και κάνουν τα κύτταρα πιο εύπλαστα - ένα αιμοσφαίριο δηλαδή, για παράδειγμα, το οποίο κυκλοφορεί μέσα στα μικρά τριχοειδή αγγεία, το κάνουν να μη σπάζει εύκολα. Φανταστείτε το σαν ζύμη την οποία μπορούμε να πλάσουμε πιο εύκολα σε σχέση με ένα καρβέλι ψωμί, το οποίο είναι πολύ σκληρό» εξηγεί ο καθηγητής προσθέτοντας ότι η ενίσχυση της πλαστικότητας των κυττάρων αποτελεί ασπίδα κατά της εναπόθεσης λιπιδίων στα αγγεία και της αρτηριοσκλήρυνσης. Τα ίδια λιπαρά οξέα περιέχονται και σε άλλα έλαια φυτικής προέλευσης, όπως το αραβοσιτέλαιο, όμως το ελαιόλαδο, όπως τονίζει, περιέχει επιπλέον πολλά μικροστοιχεία τα οποία τα άλλα λάδια δεν διαθέτουν, όπως βιταμίνη Ε, φαινόλες και άλλες ενώσεις που αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά. «Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που μας προφυλάσσουν από τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται λόγω μόλυνσης του περιβάλλοντος, διαφόρων ακτινοβολιών και άλλων παραγόντων, και ο οργανισμός δεν μπορεί να καταπολεμήσει» αναφέρει. «Και το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες λόγω του φυσικού τρόπου παραγωγής του. Επιπλέον, σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα μικροστοιχεία αυτά επηρεάζουν θετικά τις βασικές κυτταρικές λειτουργίες».
Κάποια μικροστοιχεία του ελαιολάδου και γενικότερα της ελιάς φαίνεται επίσης από πολλές μελέτες να έχουν και άλλες δράσεις πέραν της αντιοξειδωτικής. Ο κ. Καστανάς και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης έχουν εντοπίσει ορισμένες από αυτές. «Εχουμε δει ότι τα μικροστοιχεία του ελαιολάδου, ή μάλλον της ελιάς, βοηθούν επίσης στη ρύθμιση της χοληστερόλης και του σακχάρου» λέει. «Μέσα στους επόμενους μήνες μάλιστα θα βγάλουμε στην αγορά ένα σκεύασμα από μικροστοιχεία που υπάρχουν στην ελιά για αυτή τη χρήση». Οπως προσθέτει, το σκεύασμα, το οποίο θα χορηγείται ως συμπλήρωμα διατροφής, έχει περάσει ήδη από κλινικές δοκιμές και η σχετική μελέτη έχει αποσταλεί προς δημοσίευση.
Πηγή: Το Βήμα science Online
from The Secret Real Truth http://ift.tt/2f9vqS2
via IFTTT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου